• 1 Onder belanghebbende wordt verstaan: degene wiens belang rechtstreeks bij een besluit is betrokken. 
• 2 Ten aanzien van bestuursorganen worden de hun toevertrouwde belangen als hun belangen beschouwd. 
• 3 Ten aanzien van rechtspersonen worden als hun belangen mede beschouwd de algemene en collectieve belangen die zij krachtens hun doelstellingen en blijkens hun feitelijke werkzaamheden in het bijzonder behartigen.

Rechtspraak artikel 1:2 Awb (belanghebbende)

(lid 1) Rechtstreeks betrokken belang
Ook andere entiteiten dan natuurlijke en rechtspersonen kunnen belanghebbende als bedoeld in artikel 1:2 Awb zijn, voor zover zij herkenbaar zijn in het rechtsverkeer	Raad van State 23 april 2014, ECLI:NL:RVS:2014:1439
Een vennootschap niet zijnde een rechtspersoon kan onder omstandigheden belanghebbende zijn als bedoeld in artikel 1:2 Awb	Raad van State 13 mei 1996, ECLI:NL:RVS:1996:ZF2152
Een aannemer die zich jegens zijn opdrachtgever contractueel garant heeft gesteld voor het verkrijgen van een subsidie is geen belanghebbende als bedoeld in artikel 1:2 Awb bij de weigering de subsidie te verlenen (afgeleid belang)	Raad van State 22 april 1996, ECLI:NL:RVS:1996:AN5252
Bij optierecht is sprake van een afgeleid belang (belanghebbende ex artikel 1:2 Awb)	Raad van State 5 juli 2006, ECLI:NL:RVS:2006:AY0360
Bij tegengestelde belangen (een eigen, niet parallel met de wederpartij lopend rechtstreeks belang bij een besluit) is geen sprake van een afgeleid, maar van een rechtstreeks bij het besluit betrokken belang als bedoeld in artikel 1:2 Awb (belanghebbende ex artikel 1:2 Awb)	Raad van State 12 maart 2008, ECLI:NL:RVS:2008:BC6439
Bij verkeersmaatregelen kan degene die een parallel belang heeft belanghebbende zijn als bedoeld in artikel 1:2 Awb	Raad van State 14 september 2005, ECLI:NL:RVS:2005:AU2619
Een derde die in een aan een zakelijk recht ontleend belang wordt geraakt kan belanghebbende zijn als bedoeld in artikel 1:2 Awb	Raad van State 4 februari 2015, ECLI:NL:RVS:2015:235
Degene die in een aan een fundamenteel recht ontleend belang wordt geraakt kan belanghebbende zijn als bedoeld in artikel 1:2 Awb	Centrale Raad van Beroep 7 november 2018, ECLI:NL:CRVB:2018:3474
Omwonenden zijn enkel belanghebbende als bedoeld in artikel 1:2 Awb bij hinder/gevolgen van enige betekenis	Raad van State 22 oktober 2014, ECLI:NL:RVS:2014:3812 en Raad van State 16 maart 2016, ECLI:NL:RVS:2016:737
Bij twijfel over de vraag of de gevolgen van een besluit voor een bepaald persoon van enige betekenis zijn (en dus of die persoon als belanghebbende in de zin van artikel 1:2 Awb moet worden aangemerkt), moet deze persoon in beginsel de voordeel van de twijfel krijgen	Raad van State 28 december 2022, ECL:NL:RVS:2022:3988
Concurrent is belanghebbende als bedoeld in artikel 1:2 Awb indien deze in hetzelfde marktsegment werkzaam is binnen hetzelfde verzorgingsgebied	Raad van State 11 januari 2017, ECLI:NL:RVS:2017:20
De vraag of iemand bij belanghebbende is bij een omgevingsvergunning ex artikel 2.1 Wabo moet worden beantwoord aan de hand van de feiten zoals die zich voordeden ten tijde van het nemen van het primaire besluit (belanghebbende ex artikel 1:2 Awb)	Raad van State 15 juli 2020, ECLI:NL:RVS:2020:1637
Uitsluitend de aanvrager van een vergunning is in beginsel belanghebbende als bedoeld in artikel 1:2 Awb bij de beslissing tot weigering van de aanvraag	Raad van State 6 juli 2005, ECLI:NL:RVS:2005:AT8763
Bij beoordeling van belanghebbendheid als bedoeld in artikel 1:2 Awb geldt geen relativiteitsvereiste (belanghebbende)	Raad van State 21 juli 2004, ECLI:NL:RVS:2004:AQ3694
Een indiener van een melding – bijvoorbeeld voor het maken van een uitweg – wordt verondersteld belanghebbende (ex artikel 1:2 Awb) bij deze melding te zijn, maar dit is anders als aannemelijk wordt gemaakt dat hetgeen waarvoor melding wordt gedaan niet kan worden verwezenlijkt	Raad van State 2 november 2022, ECLI:NL:RVS:2022:3161
Het zijn van concurrent betekent niet zonder meer dat deze belanghebbende (ex artikel 1:2 Awb) is bij elk besluit dat zijn/haar concurrenten betreft. Dat is alleen het geval als het belang rechtstreeks is betrokken bij het (te nemen) besluit. Of dat het geval is, hangt af van de aard van het (te nemen) besluit en de gevolgen die de betrokkene daarvan ondervindt.	Raad van State 8 maart 2023, ECLI:NL:RVS:2023:924
Belanghebbendheid bij besluiten krachtens de Wabo wordt in beginsel aangenomen bij bewoners en eigenaren, en ook bij anderszins zakelijk of persoonlijke gerechtigden van een perceel dat grenst aan het perceel waarop het betrokken besluit ziet, of dat gelijk te stellen is met een aangrenzend perceel (bij dergelijke percelen wordt ervan uitgegaan dat feitelijke gevolgen, indien die zich voordoen, in beginsel van enige betekenis zijn ex artikel 1:2 Awb)	Raad van State 23 augustus 2023, ECLI:NL:RVS:2023:3175
Het zijn van mandelig eigenaar van een gemeenschappelijke voorziening maakt deze persoon in beginsel belanghebbende, maar de eventuele gevolgen die deze persoon ondervindt kunnen zodanig beperkt zijn dat dit geen belanghebbendheid oplevert in de zin van artikel 1:2 Awb	Raad van State 23 augustus 2023, ECLI:NL:RVS:2023:3212
Bij een uitsluitend van een andere betrokkene afgeleid belang wordt niet voldaan aan de eis dat een belang rechtstreeks betrokken is bij het bestreden besluit (ex artikel 1:2 Awb). Het enkele feit dat sprake is van een contractuele relatie tussen degene tot wie een besluit is gericht en een derde, betekent niet dat het belang van die derde bij dat besluit alleen al daarom een afgeleid belang is. Onderzocht moet worden of die derde los van die contractuele relatie ook een zelfstandig eigen belang heeft bij dat besluit	Raad van State 3 juli 2024, ECLI:NL:RVS:2024:2720
Voor de beoordeling van de belanghebbendheid van concurrenten ex artikel 1:2 Awb hanteert de Afdeling niet de correctie via het criterium ‘gevolgen van enige betekenis’. Van het uitgangspunt dat een concurrentiebelang in beginsel rechtstreeks is betrokken bij het besluit indien een concurrent werkzaam is in hetzelfde marktsegment en in hetzelfde verzorgingsgebied, kan alleen worden afgeweken als het uitgesloten is dat feitelijke gevolgen aanwezig zijn	Raad van State 3 juli 2024, ECLI:NL:RVS:2024:2645
(lid 2) Bestuursorganen
Bij delegatie is de delegatiegever in beginsel geen belanghebbende als bedoeld in artikel 1:2 Awb	Raad van State 1 november 1994, ECLI:NL:RVS:1994:AN4180
Of sprake is van een toevertrouwd belang wordt beoordeeld aan de hand van concrete bestuursbevoegdheden, waaronder concrete taakomschrijvingen (belanghebbende ex artikel 1:2 Awb)	Raad van State 21 juli 2004, ECLI:NL:RVS:2004:AQ3694
Algemene taakomschrijvingen zijn in beginsel onvoldoende voor het aannemen van een toevertrouwd belang (belanghebbende ex artikel 1:2 Awb)	Raad van State 13 juli 2005, ECLI:NL:RVS:2005:AT9239
(lid 3) Rechtspersonen die algemene of collectieve belangen behartigen
Bij belangen van een rechtspersoon moet het gaan om een aan de statutaire doelstelling ontleend belang (belanghebbende ex artikel 1:2 Awb)	Raad van State 23 augustus 2006, ECLI:NL:RVS:2006:AY6762
Het belang van een organisatie mag niet te algemeen zijn in relatie tot het belang waarvoor het opkomt (belanghebbende ex artikel 1:2 Awb)	Raad van State 22 augustus 2007, ECLI:NL:RVS:2007:BB2164
Statutaire doelstelling moet geografisch en functioneel enigszins zijn toegesneden op datgene dat met het besluit wordt mogelijk gemaakt (belanghebbende ex artikel 1:2 Awb)	Raad van State 14 maart 2007, ECLI:NL:RVS:2007:BA0625
Het louter in rechte opkomen tegen besluiten kan in beginsel niet worden aangemerkt als feitelijke werkzaamheden (belanghebbende ex artikel 1:2 Awb)	Raad van State 13 maart 2013, ECLI:NL:RVS:2013:BZ4020
Vereniging van Eigenaars komt voor belangen van de eigenaren op, ook als er geen precieze omschrijving in het reglement is opgenomen (belanghebbende ex artikel 1:2 Awb)	Raad van State 5 maart 2008, ECLI:NL:RVS:2008:BC5800
Naast het voeren van eventuele bestuursrechtelijke procedures moeten voldoende relevante feitelijke werkzaamheden ter verwezenlijking van de statutaire doeleinden worden uitgevoerd om te kunnen spreken van belanghebbendheid in de zin van artikel 1:2 Awb (belanghebbende)	Raad van State 4 november 2020, ECLI:NL:RVS:2020:2620