Op deze pagina vindt u een thematische samenvatting van de belangrijkste jurisprudentie inzake het omgevingsrecht, voor zover deze ziet op de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Snel naar een (hoofd)onderwerp scrollen? Klik dan op een van de links hieronder:

1. Definities (bestuursorgaan, belanghebbende, besluit)
2. Algemene bepalingen (bijstand, vertegenwoordiging, elektronisch verkeer)
3. Besluiten – algemeen (procedures (UOV), bekendmaking, mededeling en motivering besluit)
4. Besluiten – bijzonder (aanvraag besluit, horen, besluit van rechtswege, beleidsregels)
5. Handhaving (overtreding, overtreder, toezichthouder, last onder dwangsom en bestuursdwang, bestuurlijke boete)
6. Bezwaar en beroep – algemeen (inhoud bezwaar- en beroepschrift, termijnen bezwaar en beroep)
7. Bezwaar en beroep – bijzonder (bezwaar vóór beroep, horen, beslistermijn, nadere stukken, kostenvergoeding)
8. Procederen bij de bestuursrechter (beroep en hoger beroep, bestuurlijke lus, tussenuitspraak, relativiteitsvereiste, incidenteel hoger beroep, proceskosten)
9. Bepalingen over bestuursorganen (mandaat en delegatie)

---

---

1. Definities:
– Bestuursorgaan
– Belanghebbende
– Besluit / Aanvraag / Beleidsregel

2. Algemene bepalingen:
Inleidende bepalingen
– Bijstand en vertegenwoordiging
– Weigering gemachtigde
– Doorzendverplichting bestuursorgaan
– Verbod van vooringenomenheid

Elektronisch verkeer
– Elektronische weg
– Elektronische bereikbaarheid
– Verzending elektronisch bericht
– Tijdstip verzending elektronisch bericht

3. Besluiten – algemeen:
Algemene bepalingen
– Zorgvuldigheidsbeginsel
– Détournement de pouvoir
– Evenredigheidsbeginsel
– Vermelden namen adviseur(s) in besluit
– Vergewisplicht bestuursorgaan

Uniforme openbare voorbereidingsprocedure (UOV)
– Uniforme openbare voorbereidingsprocedure
– Terinzagelegging ontwerpbesluit
– Publicatie ontwerpbesluit
– Aanvullende stukken na terinzagelegging ontwerpbesluit
– Zienswijzen tegen ontwerpbesluit
– Termijn indienen zienswijze tegen ontwerpbesluit
– Beslistermijn UOV

Bekendmaking en mededeling besluit
– Inwerkingtreding besluit
– Bekendmaking besluit
– Algemene bekendmaking besluit
– Mededeling besluit
– Mededeling besluit bij UOV
– Rechtsmiddelenclausule besluit

Motivering besluit
– Vermelding motivering besluit
– Verwijzing advies in besluit

4. Besluiten – bijzonder:
Aanvraag
– Inhoud aanvraag
– Buiten behandeling stellen aanvraag
– Herhaalde aanvraag

Horen
– Horen bezwaarfase
– Horen niet-aanvrager
– Beslistermijn beschikking
– Opschorting beslistermijn

Dwangsom
– Dwangsom niet niet tijdig beslissen

Besluit van rechtswege
– Beschikking van rechtswege (Lex silencio positivo)
– Verlening beschikking van rechtswege
– Dwangsom beschikking van rechtswege
– Voorschriften beschikking van rechtswege

Beleidsregels
– Vaststellen beleidsregels
– Afwijken van beleidsregel

5. Handhaving:
Inleidende bepalingen
– Overtreding en overtreder
– Bestuurlijke sanctie en herstelsanctie
– Bestuurlijke boete overtreden voorschrift
– Samenloop herstelsancties
– Preventieve herstelsanctie
– Meerdere overtreden voorschriften
– Inhoud bestuurlijke sanctie
– Zwijgrecht, cautie

Toezichthouder
– Definitie toezichthouder
– Legitimatiebewijs toezichthouder
– Betreden plaatsen door toezichthouder
– Vorderen inlichtingen door toezichthouder
– Vordering inzage gegevens door toezichthouder
– Nemen monster, dier door toezichthouder
– Medewerking aan toezichthouder

Last onder bestuursdwang
– Definitie last onder bestuursdwang
– Inhoud last onder bestuursdwang
– Kosten last onder bestuursdwang
– Meegevoerde en opgeslagen zaak bestuursdwang
– Geen voorafgaande last bij spoed
– Last onder bestuursdwang onbepaalde tijd opgeschort
– Bezwaar en beroep last onder bestuursdwang

Last onder dwangsom
– Definitie last onder dwangsom
– Bevoegdheid last onder dwangsom
– Inhoud last onder dwangsom
– Bedrag last onder dwangsom
– Betaaltermijn last onder dwangsom
– Opschorten of opheffen last onder dwangsom
– Verjaring last onder dwangsom
– Invordering last onder dwangsom
– Bezwaar en beroep last onder dwangsom

Bestuurlijke boete
– Definitie bestuurlijke boete
– Geen verwijt bestuurlijke boete
– Bestuurlijke boete voor dezelfde overtreding
– Hoogte bestuurlijke boete
– Beslistermijn rapport bestuurlijke boete

6. Bezwaar en beroep – algemeen:
Inleidende bepalingen
– Weigeren en niet tijdig nemen besluit
– Voorbereiding besluit

Bezwaar- en beroepschrift
– Inhoud bezwaar- en beroepschrift
– Herstel verzuim bezwaar en beroep
– Lengte bezwaar- en beroepstermijn
– Aanvang bezwaar- en beroepstermijn
– Verzendtheorie bezwaar- en beroep

Na indiening bezwaar- en beroepschrift
– Prematuur bezwaar of beroep
– Verschoonbare termijnoverschrijding
– Ingebrekestelling niet tijdig nemen besluit
– Redelijkerwijs verwijt beroep (geen bezwaar of zienswijze)
– Doorzenden bezwaar- of beroepschriften
– Doorsturen stukken gemachtigde
– Nader besluit
– Beroep niet tijdig nemen besluit
– Intrekking bezwaar of beroep
– In stand laten gebreken besluit
– Rechtsmiddelenclausule besluit

7. Bezwaar en beroep – bijzonder:
Bewaar vóór beroep
– Bezwaar alvorens beroep
– Rechtstreeks beroep

Horen
– Horen in bezwaar
– Afzien van horen in bezwaar
– Indiening en inzage stukken bezwaar
– Wijze van horen in bezwaar
– Verslag van horen in bezwaar
– Nieuwe feiten na horen in bezwaar

Beslissing op bezwaar
– Beslistermijn bezwaar
– Heroverweging in besluit op bewaar
– Bekendmaking besluit op bezwaar
– Bezwaarschriftencommissie
– Kostenvergoeding bezwaar

8. Procederen bij de bestuursrechter:
Algemeen
– Belanghebbende besluit beroep
– Geen beroep tegen algemeen verbindend voorschrift of beleidsregel
– Voegen en splitsen van zaken
– Beroep bij faillissement
– Belanghebbende als partij
– Bestuurlijke lus
– Herstelbesluit bij bestuurlijke lus
– Beroep niet tijdig genomen besluit
– Opdracht nemen besluit
– Termijn nadere stukken beroep (10-dagen termijn)
– Omvang geschil
– Relativiteitsvereiste

Uitspraak
– Vernietiging besluit
– Griffierecht
– Proceskosten beroep
– Proceskosten bij intrekking beroep
– Tussenuitspraak i.h.k.v. bestuurlijke lus

Voorlopige voorziening
– Voorlopige voorziening

Schadevergoeding
– Vergoeding schade
– Hoogte schadevergoeding

(Incidenteel) Hoger beroep
– Hoger beroep
– Incidenteel hoger beroep

Herzien uitspraak
– Herzien uitspraak

9. Bepalingen over bestuursorganen:
Mandaat
– Mandaat
– Grenzen mandaat
– Bevoegdheid en aard mandaat
– Mandaat niet-ondergeschikte
– Mandaatbesluit
– Mandaatbesluit bijgevoegd
– Ondertekend mandaat

Delegatie
– Delegatie
– Bevoegdheid delegatie