Op deze pagina vindt u een thematische samenvatting van de belangrijkste jurisprudentie inzake het omgevingsrecht, voor zover deze ziet op de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Snel naar een (hoofd)onderwerp scrollen? Klik dan op een van de links hieronder:

1. Definities (bestuursorgaan, belanghebbende, besluit)
2. Algemene bepalingen (bijstand, vertegenwoordiging, elektronisch verkeer)
3. Besluiten – algemeen (procedures (UOV), bekendmaking, mededeling en motivering besluit)
4. Besluiten – bijzonder (aanvraag besluit, horen, besluit van rechtswege, beleidsregels)
5. Handhaving (overtreding, overtreder, toezichthouder, last onder dwangsom en bestuursdwang, bestuurlijke boete)
6. Bezwaar en beroep – algemeen (inhoud bezwaar- en beroepschrift, termijnen bezwaar en beroep)
7. Bezwaar en beroep – bijzonder (bezwaar vóór beroep, horen, beslistermijn, nadere stukken, kostenvergoeding)
8. Procederen bij de bestuursrechter (beroep en hoger beroep, bestuurlijke lus, tussenuitspraak, relativiteitsvereiste, incidenteel hoger beroep, proceskosten)
9. Bepalingen over bestuursorganen (mandaat en delegatie)

---

---

1. Definities:
– Bestuursorgaan
– Belanghebbende
– Besluit / Beschikking / Aanvraag / Beleidsregel

2. Algemene bepalingen:
Inleidende bepalingen
– Bijstand en vertegenwoordiging gemachtigde
– Weigeren van gemachtigde
– Doorzendverplichting
– Verbod van vooringenomenheid

Elektronisch verkeer
– Bericht via elektronische weg
– Elektronische verzending door bestuursorgaan
– Elektronische verzending aan bestuursorgaan
– Tijdstip verzending elektronisch bericht

3. Besluiten – algemeen:
Algemene bepalingen
– Zorgvuldigheidsbeginsel
– Détournement de pouvoir
– Belangenafweging en evenredigheidsbeginsel
– Vermelden adviseur(s) in besluit
– Vergewisplicht bestuursorgaan

Uniforme openbare voorbereidingsprocedure (UOV)
– Toepassingsbereik UOV
– Terinzagelegging ontwerpbesluit
– Publicatie/kennisgeving ontwerpbesluit
– Aanvullende stukken na terinzagelegging ontwerpbesluit
– Zienswijzen door belanghebbenden tegen ontwerpbesluit
– Termijn indienen zienswijze tegen ontwerpbesluit
– Beslistermijn UOV

Bekendmaking en mededeling besluit
– Inwerkingtreding besluit
– Bekendmaking besluit
– Algemene bekendmaking besluit
– Mededeling besluit
– Mededeling besluit bij UOV
– Rechtsmiddelenclausule

Motivering besluit
– Vermelding motivering besluit
– Verwijzing advies in besluit

4. Besluiten – bijzonder:
Aanvraag
– Inhoud aanvraag
– Buiten behandeling stellen aanvraag
– Herhaalde aanvraag

Horen
– Horen voorafgaand aan afwijzende beschikking
– Horen niet-aanvrager
– Beslistermijn beschikking
– Opschorting beslistermijn

Dwangsom
– Dwangsom niet niet tijdig beslissen

Besluit van rechtswege
– Toepasselijkheid besluit van rechtswege (Lex silencio positivo)
– Verlening besluit van rechtswege
– Dwangsom besluit van rechtswege
– Voorschriften besluit van rechtswege

Beleidsregels
– Vaststelling beleidsregels
– Afwijken van beleidsregels

5. Handhaving:
Inleidende bepalingen
– Overtreding en overtreder
– Bestuurlijke sanctie en herstelsanctie
– Bevoegdheid bestuurlijke sanctie
– Samenloop herstelsancties
– Preventieve herstelsanctie
– Meerdere overtredingen
– Inhoud bestuurlijke sanctie
– Zwijgrecht, cautie

Toezichthouder
– Begrip toezichthouder
– Legitimatie toezichthouder
– Betreden plaatsen door toezichthouder
– Vorderen inlichtingen door toezichthouder
– Inzage zakelijke gegevens door toezichthouder
– Onderzoek door toezichthouder
– Medewerkingsplicht aan toezichthouder

Last onder bestuursdwang
– Begrip last onder bestuursdwang
– Inhoud last onder bestuursdwang
– Kosten last onder bestuursdwang
– Verkoop meegevoerde zaak
– Geen voorafgaande last onder bestuursdwang bij spoed
– Verzoek om toepassen bestuursdwang
– Geconcentreerd bezwaar en beroep last onder bestuursdwang

Last onder dwangsom
– Begrip last onder dwangsom
– Bevoegdheid last onder dwangsom
– Inhoud last onder dwangsom
– Bedrag last onder dwangsom
– Betaaltermijn last onder dwangsom
– Opschorten of opheffen last onder dwangsom
– Verjaring invordering verbeurde dwangsom
– Invordering en aanmaning last onder dwangsom
– Geconcentreerd bezwaar en beroep last onder dwangsom

Bestuurlijke boete
– Begrip bestuurlijke boete
– Geen verwijt bestuurlijke boete
– Bestuurlijke boete voor dezelfde overtreding
– Hoogte bestuurlijke boete
– Beslistermijn rapport bestuurlijke boete

6. Bezwaar en beroep – algemeen:
Inleidende bepalingen
– Weigeren en niet tijdig nemen besluit
– Voorbereidingshandeling besluit

Bezwaar- en beroepschrift
– Inhoud bezwaar- en beroepschrift
– Herstel verzuim bezwaar-/beroepschrift
– Termijn indienen bezwaar-/beroepschrift
– Aanvang bezwaar- en beroepstermijn
– Verzendtheorie bezwaar- en beroepschrift

Na indiening bezwaar- en beroepschrift
– Prematuur bezwaar of beroep
– Verschoonbare termijnoverschrijding
– Ingebrekestelling niet tijdig nemen besluit
– Redelijkerwijs verwijt beroep (geen bezwaar of zienswijze)
– Doorzendplicht bezwaar en beroep
– Doorsturen stukken aan gemachtigde
– Van rechtswege bezwaar en beroep / herstelbesluit
– Beroep niet tijdig nemen besluit
– Intrekken bezwaar of beroep
– Passeren gebreken besluit
– Rechtsmiddelenclausule besluit

7. Bezwaar en beroep – bijzonder:
Bewaar vóór beroep
– Bezwaar voorafgaand aan beroep
– Rechtstreeks beroep

Horen
– Horen in bezwaar
– Afzien van horen in bezwaar
– Indiening en inzage stukken bezwaar
– Wijze van horen in bezwaar
– Verslag van horen in bezwaar
– Nieuwe feiten na horen in bezwaar

Beslissing op bezwaar
– Beslistermijn bezwaar
– Heroverweging in besluit op bewaar
– Motivering en bekendmaking besluit op bezwaar
– Bezwaarschriftencommissie
– Kostenvergoeding bezwaar

8. Procederen bij de bestuursrechter:
Algemeen
– Belanghebbende besluit beroep
– Geen beroep tegen algemeen verbindend voorschrift of beleidsregel
– Voegen en splitsen van zaken
– Beroep bij faillissement
– Belanghebbende als partij
– Bestuurlijke lus
– Herstelbesluit bij bestuurlijke lus
– Beroep niet tijdig genomen besluit
– Termijn voor nieuw besluit, dwangsom
– Termijn nadere stukken beroep (10-dagen termijn)
– Omvang geschil
– Relativiteitsvereiste

Uitspraak
– Vernietiging besluit
– Vergoeding griffierecht
– Proceskostenveroordeling
– Proceskosten bij intrekking beroep
– Tussenuitspraak i.h.k.v. bestuurlijke lus

Voorlopige voorziening
– Voorlopige voorziening

Schadevergoeding
– Bevoegdheid bestuursrechter schadevergoeding
– Hoogte schadevergoeding

(Incidenteel) Hoger beroep
– Hoger beroep
– Incidenteel hoger beroep

Herzien uitspraak
– Herzien uitspraak

9. Bepalingen over bestuursorganen:
Mandaat
– Begrip mandaat
– Grenzen mandaat
– Bevoegdheid en aard mandaat
– Mandaat aan niet-ondergeschikten
– Algemeen en bijzonder mandaat
– Vermelding bestuursorgaan mandaat
– Ondertekeningsmandaat

Delegatie
– Begrip delegatie
– Wettelijke grondslag delegatie